Poniedziałek zaczyna się w sobotę

Znowu odkurzyłam półkę z science fiction. Tym razem padło na Poniedziałek zaczyna się w sobotę książkę braci Strugackich z 1964 roku. Co ja zrobię, że im fantastyka naukowa starsza tym bardziej mi się podoba.

Bohaterem powieści jest młody programista z Leningradu Sasza Priwałow. W drodze na urlop Sasza zabiera dwóch autostopowiczów. Okzazuję się, że są oni pracownikami instytutu naukowego w pobliskim Sołowcu, a sam instytut bardzo potrzebuje nowego programisty. I tak Sasza postanawia obejrzeć sobie ten instytut. Na początek zostaje zakwaterowany w... domku na kurzej łapce, którym opiekuje się pewna staruszka i spasiony kot Wasyl. Saszę nic nie dziwi, w końcu jest nowoczesnym obywatelem o odpowiednim materialistycznym poglądzie na świat, aż do nocy, kiedy w domku zaczynają się dziać dziwne rzeczy. Na przykład materializują się z nikąd martwe ptaszyska, a chatkę nawiedzają lewitujący naukowcy. W dodatku odbiera telefon z zaproszeniem dla staruszki na zlot na Łysej Górze. To wszystko na pewno da się wytłumaczyć, myśli Sasza.

"Rzecz w tym, że najciekawsze i najsubtelniejsze rezultaty naukowe zawsze wydają się niewtajemniczonym przekombinowane i rozpaczliwie niezrozumiałe. W naszych czasach ludzie dalecy od nauki spodziewają się po niej cudu i tylko cudu, praktycznie nie są w stanie odróżnić prawdziwego naukowego cudu od sztuczek czy intelektualnego salto mortale.[...]Zorganizować w studiu telewizyjnym konferencje słynnych zjaw albo wywiercić wzrokiem dziurę w półmetrowej betonowej ścianie może wielu; nie ma z tego żadnego pożytku, za to wprawia w ekstazę czcigodną publiczność, która ma dość niejasne pojęcie, jak dalece nauka splotła i przemieszała pojęcia bajki i rzeczywistości".

Nowe miejsce pracy Priwałowa okazuje się być Instytutem Badań Czarów i Magii. Na wyposażeniu instytutu jest m.in. czarodziejska różdżka, demony zamykające i otwierające drzwi, latający dywan i butelka z dżinem. Magię bada się w sposób naukowy i jak najbardziej na poważnie.

Trochę mi ta powieść przypomina serial Eureka, gdzie bohater znajduje się w miasteczku genialnym wynalazców. Instytut Badań Czarów i Magii to taki radziecki odpowiednik Eureki.

Jeden z napisów w stołówce Instytutu:
"Śmielej towarzysze! Ruszajcie szczękami! G. Flaubert".

Oczywiście nie wszystkie doświadczenia kończą się sukcesem:
"W dziale Wiecznej Młodości po długiej chorobie zmarł model człowieka nieśmiertelnego".

Poniedziałek zaczyna się w sobotę to też satyra na środowisko naukowe. W Instytucie, jak i wszędzie pracują nie tylko geniusze, ale też i pracownicy nieudolni czy nieuczciwi. Tym nieuczciwym na początku wyrastają włosy w uszach, a potem i w innych miejscach. Części to nie odstrasza. Golą się starannie codziennie i dalej zarabiają na daczę za miastem.

Na prawdę warto czasem odkurzyć te stare, trochę już zapomniane tytuły.